Với thực tế thị trường kinh doanh đang cạnh tranh gay gắt và khách hàng luôn có vô vàn lựa chọn, điều này đòi hỏi doanh nghiệp luôn phải tạo ra sản phẩm với giá trị giá trị cao nhất có thể. Và điều quan trọng hơn cả là doanh nghiệp phải hiểu rõ sản phẩm đó đang hoạt động như thế nào, ai đang sử dụng nó, họ sử dụng ra sao và sản phẩm đó có thực sự đáp ứng nhu cầu của thị trường hay không. Đây chính là lúc phân tích sản phẩm trở thành một yếu tố không thể thiếu trong mọi kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Bài viết này, Dương Gia Phát sẽ đi sâu vào lý do tại sao doanh nghiệp cần phân tích sản phẩm, những phương pháp và khung phân tích chuyên sâu, cùng với một quy trình chi tiết để thực hiện phân tích sản phẩm một cách hiệu quả.
Lý do doanh nghiệp cần phân tích sản phẩm?
Lý do doanh nghiệp cần phân tích sản phẩm
Phân tích sản phẩm là một hoạt động giúp doanh nghiệp vượt qua những giả định ban đầu để chạm tới bức tranh thực tế về hiệu suất sản phẩm và hành vi khách hàng. Dương Gia Phát sẽ phân tích chi tiết đến bạn những lý do quan trọng doanh nghiệp cần phân tích sản phẩm ngay dưới đây nhé!
Đầu tiên, phân tích sản phẩm giúp bạn hiểu rõ thị trường và khách hàng mục tiêu hơn bao giờ hết. Bạn không chỉ biết họ là ai, mà còn biết họ đang thực sự muốn gì, pain point của họ là gì và sản phẩm của bạn giải quyết những vấn đề đó như thế nào.
Thứ hai, đây là chìa khóa để bạn xác định đặc điểm và lợi thế cạnh tranh của sản phẩm. Trong một thị trường tràn ngập các sản phẩm tương tự, việc bạn tìm ra “điểm khác biệt” và truyền tải nó một cách hiệu quả là cực kỳ quan trọng. Phân tích sản phẩm giúp bạn nhận diện những tính năng độc đáo, hiệu suất vượt trội hoặc trải nghiệm người dùng tối ưu mà đối thủ khó lòng sao chép.
Thứ ba, phân tích sản phẩm giúp doanh nghiệp định hướng phát triển và định giá sản phẩm hợp lý. Khi bạn hiểu rõ tính năng nào được yêu thích, tính năng nào ít được sử dụng, hoặc khách hàng sẵn sàng trả bao nhiêu cho giá trị mà sản phẩm mang lại, bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt về việc cải tiến, thêm mới hay loại bỏ tính năng một cách tối ưu cho sản phẩm.
Cuối cùng, và không kém phần quan trọng, phân tích sản phẩm trực tiếp nâng cao sự hài lòng của khách hàng và thúc đẩy tăng trưởng doanh thu. Một sản phẩm được thiết kế và tối ưu dựa trên dữ liệu và insights khách hàng sẽ mang lại trải nghiệm tốt hơn, giúp giữ chân khách hàng hiện có và thu hút thêm khách hàng mới.
Các bước trong quá trình thực hiện phân tích sản phẩm
Để phân tích sản phẩm không chỉ là một hoạt động đơn lẻ mà trở thành một phần cốt lõi của chiến lược kinh doanh, việc tuân thủ một quy trình rõ ràng là điều cần thiết. Dưới đây là các bước quan trọng mà Dương Gia Phát sẽ phân tích đến bạn!
Xác định mục tiêu và các chỉ số KPI
Trước khi bắt tay vào bất kỳ hoạt động phân tích nào, bạn cần trả lời câu hỏi: “Doanh nghiệp của bạn muốn đạt được điều gì từ việc phân tích này?”, các mục tiêu này có thể là:
Tăng tỷ lệ chuyển đổi sản phẩm thêm 15%.
Cải thiện mức độ tương tác với tính năng X lên 20%.
Giảm tỷ lệ rời bỏ khách hàng (churn rate) xuống 5%.
Xác định tính năng mới tiềm năng cho quý tới.
Sau khi có mục tiêu, hãy xác định các chỉ số hiệu suất chính (KPIs) cụ thể, có thể đo lường được để theo dõi tiến độ.
>> Mời bạn tham khảo các mẫu KPI tạo bởi Dương Gia Phát:
Thu thập và tổng hợp dữ liệu sản phẩm và khách hàng
Đây là giai đoạn thu thập “nguyên liệu” cho quá trình phân tích. Bạn cần thu thập cả dữ liệu định lượng và định tính từ nhiều nguồn khác nhau:
Dữ liệu định lượng:
Phân tích web/ứng dụng: Google Analytics, Mixpanel, Amplitude (lưu lượng truy cập, tỷ lệ thoát, thời gian trên trang, hành vi điều hướng, tương tác tính năng).
Dữ liệu bán hàng & CRM: Doanh số, lợi nhuận, thông tin khách hàng, lịch sử mua hàng, tương tác dịch vụ khách hàng.
Dữ liệu marketing: Hiệu suất chiến dịch quảng cáo (PPC, Social Media), hiệu suất email marketing, dữ liệu SEO.
Dữ liệu định tính:
Khảo sát: Khảo sát sự hài lòng (CSAT, NPS), khảo sát tính năng sản phẩm, khảo sát nhu cầu.
Phỏng vấn khách hàng: Các cuộc trò chuyện sâu sắc với khách hàng để hiểu rõ cảm nhận và trải nghiệm của khách hàng.
Đánh giá trực tuyến & phản hồi: Từ các cửa hàng ứng dụng, website, mạng xã hội, diễn đàn.
Kiểm tra khả năng sử dụng (Usability Testing): Quan sát cách người dùng tương tác trực tiếp với sản phẩm.
Phân tích dữ liệu
Các bước phân tích sản phẩm
Sau khi có dữ liệu, bạn có thể bắt đầu đi sâu vào để tìm kiếm các mẫu hình, xu hướng và mối tương quan. Giai đoạn này bao gồm:
Trực quan hóa dữ liệu: Sử dụng biểu đồ, đồ thị, dashboard (qua các công cụ như Tableau, Power BI) để dễ dàng nhận diện các xu hướng và ngoại lệ.
Phân tích thống kê: Áp dụng các kỹ thuật thống kê để kiểm tra giả thuyết, tìm mối quan hệ giữa các biến số.
Phân tích phân khúc: Chia nhỏ khách hàng thành các nhóm dựa trên hành vi hoặc đặc điểm để hiểu rõ hơn về từng nhóm.
Phân tích hiệu suất tính năng: Xem xét tính năng nào được sử dụng thường xuyên, tính năng nào bị bỏ qua, và liệu chúng có đạt được mục tiêu ban đầu hay không.
Mục tiêu của bạn ở giai đoạn này là biến những con số khô khan thành những thông tin có ý nghĩa.
Đánh giá trải nghiệm người dùng và hành trình khách hàng
Một sản phẩm tốt phải mang lại trải nghiệm tuyệt vời cho khách hàng. Giai đoạn này, bạn cần tập trung vào việc đặt mình vào vị trí của người dùng:
Xây dựng bản đồ hành trình khách hàng (customer journey): Hình dung toàn bộ quá trình khách hàng tương tác với sản phẩm, từ nhận biết đến mua hàng và sử dụng, bao gồm các điểm chạm (touchpoints) và cảm xúc tại mỗi giai đoạn.
Xác định điểm đau (pain points): Tìm kiếm những nơi người dùng gặp khó khăn, bực bội hoặc bỏ cuộc trong quá trình sử dụng sản phẩm.
Đánh giá khả năng sử dụng (usability): Liệu sản phẩm có dễ học, dễ sử dụng, và hiệu quả không? Dựa trên dữ liệu và quan sát để tìm cách tối ưu hóa luồng tương tác.
Phân tích xu hướng thị trường
Trong bối cảnh kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, sản phẩm của bạn không thể tồn tại một cách biệt lập. Do đó, việc bạn hiểu rõ môi trường bên ngoài là cần thiết:
Theo dõi tin tức ngành: Các công bố mới, sự thay đổi quy định, các công nghệ mới nổi.
Phân tích báo cáo thị trường: Các nghiên cứu chuyên sâu từ các tổ chức uy tín về xu hướng tiêu dùng, tăng trưởng về ngành hàng của bạn.
Quan sát đối thủ: Không chỉ là sản phẩm của họ mà còn là chiến lược marketing, các chiến dịch mới, phản hồi của khách hàng về đối thủ.
Phân tích vĩ mô: Đánh giá các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ, môi trường, pháp lý có thể ảnh hưởng đến sản phẩm của bạn.
Đây sẽ là một trong các bước quan trọng nhất khi phân tích sản phẩm trong marketing và cả trong kinh doanh, bạn sẽ sử dụng tất cả dữ liệu và phân tích thành những thông tin giá trị và kế hoạch cụ thể.
Tìm kiếm insights: Là những phát hiện sâu sắc, không hiển nhiên từ dữ liệu, mà bạn cần có sự phân tích và quan sát sâu sắc về khách hàng, giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của vấn đề hoặc cơ hội.
Đề xuất hành động: Dựa trên insights, bạn có thể đưa ra các đề xuất cụ thể, có thể đo lường và có thời hạn.
Trình bày báo cáo: Truyền đạt những phát hiện và đề xuất tới các bên liên quan (đội ngũ sản phẩm, marketing, ban lãnh đạo) một cách rõ ràng, hấp dẫn và thuyết phục.
Thực thi, giám sát và lặp lại
Phân tích sản phẩm không phải là một dự án bạn chỉ triển khai một lần mà là một quá trình liên tục.
Thực thi: Triển khai các đề xuất đã được phê duyệt, điều này có thể bao gồm phát triển tính năng mới, thay đổi kế hoạch marketing, điều chỉnh sản phẩm v.v.
Giám sát: Theo dõi hiệu suất của các thay đổi đã thực hiện thông qua các KPI đã xác định. Sử dụng A/B testing để so sánh hiệu quả của các phiên bản khác nhau.
Lặp lại: Dựa trên kết quả giám sát, tiếp tục thu thập dữ liệu mới, phân tích và điều chỉnh. Vòng lặp này giúp doanh nghiệp liên tục cải thiện sản phẩm và chiến lược marketing, đảm bảo sản phẩm luôn phù hợp với nhu cầu thị trường và duy trì tính cạnh tranh.
Những phương pháp, khung phân tích sản phẩm phổ biến
Những phương pháp và khung phân tích sản phẩm
Để quá trình phân tích sản phẩm đạt hiệu quả tối ưu, các doanh nghiệp thường áp dụng các phương pháp và khung phân tích chuyên biệt. Dương Gia Phát sẽ chia sẻ đến bạn những mô hình phổ biến dưới đây nhé!
Mô hình Porter’s Five Forces
Mô hình Năm áp lực cạnh tranh của Porter (Porter’s Five Forces) là một công cụ hữu ích để phân tích mức độ cạnh tranh trong một ngành và đánh giá sức hấp dẫn của một sản phẩm, bao gồm các yếu tố:
Mối đe dọa từ đối thủ cạnh tranh mới: Khả năng các đối thủ mới dễ dàng gia nhập thị trường và làm giảm lợi nhuận.
Quyền lực thương lượng của nhà cung cấp: Khả năng nhà cung cấp tăng giá hoặc giảm chất lượng đầu vào.
Quyền lực thương lượng của người mua: Khả năng người mua ép giá xuống hoặc yêu cầu chất lượng cao hơn.
Mối đe dọa từ sản phẩm thay thế: Khả năng khách hàng chuyển sang sử dụng các sản phẩm khác có thể đáp ứng cùng nhu cầu.
Cường độ cạnh tranh giữa các đối thủ hiện có: Mức độ cạnh tranh về giá, chất lượng, dịch vụ trong ngành.
Mô hình PESTEL
Mô hình PESTEL là công cụ phân tích các yếu tố vĩ mô bên ngoài có thể ảnh hưởng đến sản phẩm và chiến lược kinh doanh, cụ thể các yếu tố của PESTEL bao gồm:
P (Political – Chính trị): Các chính sách của chính phủ, quy định pháp luật, sự ổn định chính trị.
E (Economic – Kinh tế): Tỷ lệ lạm phát, lãi suất, tăng trưởng kinh tế, sức mua của người tiêu dùng.
S (Social – Xã hội): Xu hướng dân số, lối sống, giá trị văn hóa, thái độ tiêu dùng.
T (Technological – Công nghệ): Các đổi mới công nghệ, tự động hóa, tốc độ thay đổi công nghệ.
E (Environmental – Môi trường): Các yếu tố liên quan đến môi trường tự nhiên, quy định về môi trường, nhận thức xanh.
L (Legal – Pháp lý): Luật pháp liên quan đến lao động, bảo vệ người tiêu dùng, an toàn sản phẩm.
Khảo sát và phỏng vấn người dùng
Đây là các phương pháp thu thập dữ liệu định tính cực kỳ giá trị, bạn có thể thực hiện như sau:
Khảo sát: Cho phép bạn thu thập ý kiến từ một lượng lớn người dùng về các khía cạnh cụ thể của sản phẩm (mức độ hài lòng, tính năng yêu thích, điểm cần cải thiện).
Phỏng vấn: Phương pháp này giúp bạn cung cấp insights sâu sắc hơn về suy nghĩ, cảm xúc và động lực của người dùng. Thông qua các cuộc trò chuyện trực tiếp hoặc gián tiếp, bạn có thể khám phá những “điểm đau” mà người dùng đang gặp phải và cách sản phẩm của bạn có thể giúp họ.
Và trên là những nội dung hữu ích của Dương Gia Phát chia sẻ về chủ đề phân tích sản phẩm, hy vọng có thể giúp bạn và doanh nghiệp nâng cao giá trị sản phẩm của mình nhé! Một điều quan trọng mà các marketer cần lưu ý là phân tích sản phẩm không chỉ là việc thu thập dữ liệu, mà là chuyển hóa những insights đó thành hành động cụ thể nhằm liên tục cải thiện sản phẩm, nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.
Ngoài ra, để tìm hiểu thêm nhiều kiến thức hữu ích về digital marketing, bạn đừng quên đón đọc các bài viết phân tích chuyên sâu tại chuyên mục Kiến thức Digital Marketing tổng thể từ Dương Gia Phát nhé!
Đào tạo digital marketing
