Business Model Canvas là gì? Bí quyết của các startup và doanh nghiệp lớn trong việc tối ưu mô hình kinh doanh

Trên thực tế, nhiều thương hiệu lớn như Airbnb, Uber hay Amazon đã áp dụng Business Model Canvas để định hình mô hình kinh doanh ngay từ giai đoạn đầu. Airbnb tận dụng BMC để để tập trung vào giá trị cung cấp (kết nối người cho thuê và người thuê nhà), phân khúc khách hàng (khách du lịch giá rẻ, chủ nhà muốn tận dụng không gian trống) và kênh phân phối (nền tảng online). Nhờ đó, họ xây dựng mô hình tăng trưởng nhanh chóng mà không cần sở hữu bất kỳ bất động sản nào. Uber và Amazon cũng tương tự, họ liên tục tinh chỉnh từng khối trong mô hình để duy trì lợi thế cạnh tranh và tối ưu hóa hoạt động toàn cầu.

Vậy có bao giờ bạn tự hỏi Business Model Canvas là gì? Tại sao nó lại được các “ông lớn” như Airbnb, Uber hay Amazon ưa chuộng và áp dụng trong mọi giai đoạn phát triển doanh nghiệp? Cùng Dương Gia Phát tìm hiểu chi tiết ngay trong bài viết dưới đây. 

Business Model Canvas là gì?

Business Model Canvas là gì?
Business Model Canvas là gì?

Business Model Canvas (BMC) là một mô hình quản lý chiến lược được dùng để xây dựng và trình bày mô hình kinh doanh của một doanh nghiệp. Đây là một biểu đồ trực quan gồm 9 yếu tố cấu thành, nó mô tả cách doanh nghiệp tạo ra giá trị, vận hành, tiếp cận khách hàng và tạo ra lợi nhuận. 

Công cụ này giúp doanh nghiệp nhìn rõ toàn bộ cách hoạt động của mình, từ đó sắp xếp các hoạt động hợp lý, nhận diện những điểm cần đánh đổi và đưa ra bức tranh tổng thể rõ ràng về mô hình kinh doanh.

Ưu và nhược điểm của Business Model Canvas

Ưu và nhược điểm của Business Model Canvas
Ưu và nhược điểm của Business Model Canvas

Business Model Canvas (BMC) là một công cụ quản lý chiến lược hiệu quả, tuy nhiên nó cũng có những ưu điểm và nhược điểm cần xem xét trước khi sử dụng. Dưới đây là một phân tích chi tiết về ưu nhược điểm của BMC mà bạn có thể tham khảo: 

Ưu điểm

Nhược điểm
Dễ sử dụng và dễ hiểu

Với bố cục rõ ràng gồm 9 khối nội dung đại diện cho các yếu tố chính trong mô hình kinh doanh, BMC giúp cả người mới bắt đầu lẫn chuyên gia dễ dàng tiếp cận và sử dụng mà không cần kiến thức học thuật quá sâu.

Hỗ trợ phân tích và thiết kế mô hình kinh doanh hiệu quả

BMC giúp doanh nghiệp xác định rõ ràng từng thành phần quan trọng trong mô hình của mình. Nhờ đó, bạn có thể đánh giá toàn diện mô hình hiện tại hoặc thiết kế một mô hình kinh doanh mới phù hợp hơn với thị trường và mục tiêu phát triển.

Tăng cường sự đồng thuận và hợp tác trong tổ chức

Việc cùng nhau xây dựng BMC khuyến khích sự tham gia của nhiều bộ phận trong doanh nghiệp. Từ đó, mọi người có thể hiểu rõ vai trò của mình trong “bức tranh toàn cảnh” và hướng đến cùng một mục tiêu chung, thúc đẩy sự hợp tác và gắn kết nội bộ.

Linh hoạt và dễ tùy chỉnh

BMC không cứng nhắc, bạn hoàn toàn có thể điều chỉnh các khối nội dung sao cho phù hợp với ngành nghề, chiến lược, quy mô hoặc giai đoạn phát triển của doanh nghiệp.

Dễ cập nhật và theo dõi

Khác với các bản kế hoạch kinh doanh truyền thống thường được soạn một lần và ít khi thay đổi, BMC có thể được điều chỉnh thường xuyên để phản ánh những thay đổi từ thị trường, công nghệ hoặc nhu cầu khách hàng. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể duy trì sự linh hoạt và thích nghi tốt hơn với tình hình thực tế.

Thiếu chiều sâu chi tiết

Chính sự đơn giản là điểm mạnh nhưng cũng là điểm yếu của BMC. Mô hình này chỉ cung cấp cái nhìn tổng quan và có thể bỏ sót các yếu tố chuyên sâu như chiến lược vận hành cụ thể, yếu tố pháp lý hay rủi ro tài chính dài hạn.

Không đưa ra giải pháp cụ thể

BMC giúp bạn xác định rõ các yếu tố trong mô hình kinh doanh, nhưng nó không hướng dẫn cách giải quyết các vấn đề thực tế hoặc triển khai chiến lược cụ thể. Do đó, doanh nghiệp vẫn cần kết hợp thêm các công cụ lập kế hoạch khác.

Thiên về mô hình hiện tại, thiếu tầm nhìn dài hạn

BMC thường tập trung vào việc phản ánh mô hình kinh doanh hiện tại và những điều chỉnh tức thời. Điều này có thể hạn chế khả năng dự báo và lập kế hoạch cho sự phát triển dài hạn hoặc ứng phó với thay đổi lớn trong môi trường vĩ mô.

Thiếu sự kết nối với các công cụ chiến lược khác

BMC nên được sử dụng song song với các công cụ chiến lược khác như phân tích SWOT, PESTEL hoặc McKinsey 7S để có cái nhìn toàn diện hơn. Việc chỉ sử dụng BMC một cách độc lập có thể dẫn đến những phân tích thiếu chiều sâu. 

9 yếu tố cấu thành mô hình kinh doanh Canvas

9 yếu tố cấu thành mô hình kinh doanh Canvas
9 yếu tố cấu thành mô hình kinh doanh Canvas

Customer Segments (Phân khúc khách hàng)

Doanh nghiệp cần xác định ai là khách hàng mục tiêu, từ đó xây dựng sản phẩm, thông điệp và chiến lược phù hợp để phục vụ từng nhóm.

Một số điều cần cân nhắc về phân khúc khách hàng:

  • Trọng tâm chính của đề xuất giá trị là gì? Bạn đang tạo ra giá trị cho ai? Sản phẩm/dịch vụ của bạn giải quyết vấn đề gì cho họ?
  • Khách hàng quan trọng nhất của bạn là ai? Họ như thế nào? Họ cần gì? Họ thích gì?
  • Khách hàng của bạn gồm những loại nào? Là người tiêu dùng cá nhân, doanh nghiệp B2B hay là nhóm người dùng thử sản phẩm miễn phí và nhóm sẵn sàng trả tiền để có thêm giá trị, chức năng cao cấp hơn?
  • Thị trường khách hàng như thế nào? Công ty của bạn đang nhắm đến một cộng đồng nhỏ hay một thị trường đại chúng?

Value Propositions (Giá trị cung cấp)

Giá trị cung cấp chính là yếu tố quan trọng trong mô hình kinh doanh, thể hiện rõ ràng lý do tại sao khách hàng lại chọn sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn thay vì đối thủ cạnh tranh. Đây là tập hợp các lợi ích, giải pháp mà doanh nghiệp mang đến để giải quyết vấn đề hoặc đáp ứng nhu cầu của khách hàng mục tiêu.

Một số điều cần cân nhắc khi xác định đề xuất giá trị:

  • Chính xác công ty của bạn đang cố gắng mang lại điều gì cho khách hàng?
  • Bạn đang giải quyết vấn đề gì và đáp ứng nhu cầu nào?
  • Điều gì làm nên sự khác biệt của bạn?

Giá trị cung cấp phải rõ ràng, cụ thể và phù hợp với từng phân khúc khách hàng mà bạn phục vụ. Có thể là giải pháp sáng tạo chưa từng có trên thị trường, sản phẩm chất lượng cao hơn hoặc hiệu quả hơn, sản phẩm cá nhân hóa khách hàng, sản phẩm có giá cả hợp lý và tiết kiệm hoặc dịch vụ chăm sóc hỗ trợ nhanh chóng,…

Channels (Kênh phân phối)

Kênh phân phối cũng chính là cầu nối giúp doanh nghiệp truyền tải giá trị đề xuất đến đúng phân khúc khách hàng. Đây không chỉ là các phương tiện để bán hàng mà còn bao gồm kênh tiếp thị, truyền thông và dịch vụ chăm sóc khách hàng,..

Một số điều cần cân nhắc khi xây dựng kênh phân phối:

  • Bạn truyền tải giá trị đề xuất của mình như thế nào? Kênh nào sẽ giúp khách hàng hiểu rõ và cảm nhận được giá trị mà bạn mang đến?
  • Bạn tiếp cận phân khúc khách hàng của mình bằng cách nào? Kênh nào phù hợp nhất với từng nhóm khách hàng? Kênh online, kênh offline hay là kết hợp đa kênh (omnichannel marketing)?
  • Các kênh cung ứng, phân phối, tiếp thị và truyền thông có được tích hợp tốt và tiết kiệm chi phí không? Các kênh có hoạt động đồng bộ, hỗ trợ lẫn nhau để tạo ra trải nghiệm liền mạch cho khách hàng?

Customer Relationships (Quan hệ khách hàng)

Quan hệ khách hàng thể hiện cách doanh nghiệp xây dựng, duy trì và phát triển mối quan hệ với khách hàng trong suốt quá trình tương tác. Mối quan hệ này không chỉ giúp tạo sự tin tưởng mà còn tăng sự trung thành và giá trị lâu dài từ khách hàng.

Một số điều cần cân nhắc khi xây dựng quan hệ với khách hàng:

  • Công ty của bạn có mối quan hệ như thế nào với khách hàng? Bạn có cung cấp hỗ trợ chuyên dụng, cá nhân hóa hay để khách hàng tự phục vụ qua các kênh hỗ trợ tự động?
  • Doanh nghiệp tương tác với khách hàng ra sao?
  • Doanh nghiệp tương tác với khách hàng như thế nào và sự tương tác này khác nhau ra sao giữa các phân khúc khách hàng ?
  • Công ty của bạn cung cấp mức độ hỗ trợ nào? Qua điện thoại, email, chat trực tiếp, hay hỗ trợ qua các nền tảng tự phục vụ?

Revenue Streams (Nguồn doanh thu)

Nguồn doanh thu thể hiện cách doanh nghiệp tạo ra dòng tiền từ các phân khúc khách hàng và giá trị cung cấp của mình. Đây là yếu tố quyết định sự bền vững và khả năng phát triển của mô hình kinh doanh.

Một số điều cần cân nhắc khi xây dựng nguồn doanh thu:

  • Công ty bạn có đa dạng phương thức tạo doanh thu không?  Bạn có chỉ dựa vào một nguồn hay kết hợp nhiều kênh, hình thức thu tiền khác nhau như bán hàng trực tiếp, đăng ký dịch vụ, phí sử dụng, hoa hồng, hay quảng cáo?
  • Chiến lược định giá cho sản phẩm/dịch vụ của bạn là gì?
  • Khách hàng thanh toán qua những kênh nào? Bạn chấp nhận thanh toán qua tiền mặt, chuyển khoản ngân hàng, thẻ tín dụng, ví điện tử, hoặc các hình thức thanh toán trực tuyến khác?
  • Bạn có cung cấp các hình thức thanh toán linh hoạt không? Ví dụ trả trước, trả góp, thanh toán nhiều lần hoặc kết hợp các hình thức phù hợp với khả năng và thói quen của khách hàng.

Key Resources (Tài nguyên chính)

Tài nguyên chính là những nguồn lực quan trọng mà doanh nghiệp cần sở hữu hoặc kiểm soát để vận hành hiệu quả và tạo ra giá trị cho khách hàng. Đây có thể là tài sản vật chất, nhân sự, công nghệ, tài chính hoặc các nguồn lực vô hình khác.

Một số điều cần cân nhắc khi xác định tài nguyên chính:

  • Những tài sản cụ thể nào cần thiết để vận hành doanh nghiệp và mang lại giá trị?
  • Kênh phân phối và nguồn doanh thu của bạn cần những nguồn lực nào để hoạt động?
  • Nguồn lực để duy trì mối quan hệ và nâng cao sự hài lòng khách hàng?
  • Công ty bạn có cần nhiều vốn hoặc nguồn nhân lực không?

Key Activities (Hoạt động chính)

Hoạt động chính là những công việc thiết yếu mà doanh nghiệp phải thực hiện để tạo ra giá trị, duy trì vận hành và tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Một số điều cần cân nhắc khi xác định hoạt động chính:

  • Những hoạt động nào cần thiết để thực hiện đề xuất giá trị của bạn?
  • Những hoạt động nào giúp công ty bạn tạo sự khác biệt so với đối thủ? Có thể là quy trình sản xuất độc quyền, phát triển công nghệ, chăm sóc khách hàng tận tâm, hoặc sáng tạo marketing hiệu quả.
  • Hoạt động chính ảnh hưởng thế nào đến luồng doanh thu, kênh phân phối và mối quan hệ khách hàng?
  • Bạn có cần tìm kiếm nguồn tài nguyên chuyên biệt để phục vụ các hoạt động chính không?
  • Bạn có cần tinh giản hoạt động để kiểm soát chi phí và duy trì giá cả cạnh tranh không?

Key Partnerships (Đối tác chính)

Đối tác chính là các tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân bên ngoài mà doanh nghiệp hợp tác để hỗ trợ hoạt động kinh doanh, cung cấp nguồn lực hoặc gia tăng giá trị cho khách hàng. Việc xây dựng và duy trì các quan hệ đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả và tận dụng thế mạnh từ các bên liên quan.

Một số điều cần cân nhắc khi lựa chọn đối tác chính:

  • Công ty bạn nhận được những nguồn lực quan trọng nào từ đối tác?
  • Đối tác thực hiện những hoạt động chính nào trong chuỗi giá trị của bạn? Họ có đảm nhiệm các công đoạn sản xuất, vận chuyển, marketing hay hỗ trợ kỹ thuật không?
  • Động lực hợp tác của công ty bạn với các đối tác này là gì? Liệu đối tác có cung cấp điều gì độc quyền, giúp bạn tạo lợi thế cạnh tranh? Họ có giúp bạn giảm chi phí, tăng tốc độ đưa sản phẩm ra thị trường hay cải thiện chất lượng dịch vụ?

Cost Structure (Cơ cấu chi phí)

Cơ cấu chi phí thể hiện tổng hợp các khoản chi tiêu cần thiết để vận hành mô hình kinh doanh của doanh nghiệp. Việc hiểu rõ và quản lý tốt cơ cấu chi phí sẽ giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định tài chính và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Một số điều cần cân nhắc về cơ cấu chi phí:

  • Công ty của bạn có nhiều phương pháp tạo doanh thu không ?
  • Doanh nghiệp tập trung vào tối ưu hóa chi phí hay tạo giá trị?
  • Các yếu tố nào tác động lớn nhất đến chi phí?
  • Hoạt động chính và nguồn lực chính đóng góp thế nào vào cơ cấu chi phí?
  • Chi phí của bạn liên quan thế nào đến nguồn doanh thu?
  • Công ty có tận dụng được quy mô kinh tế không?

Hướng dẫn cách xây dựng mô hình kinh doanh Canvas hiệu quả

Hướng dẫn cách xây dựng mô hình kinh doanh Canvas hiệu quả
Hướng dẫn cách xây dựng mô hình kinh doanh Canvas hiệu quả

Mô hình kinh doanh Canvas là công cụ giúp doanh nghiệp hình dung toàn diện các yếu tố cốt lõi tạo nên hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra chiến lược phát triển rõ ràng và hiệu quả. Để xây dựng mô hình kinh doanh Canvas hiệu quả, bạn có thể làm theo các bước sau:

Bước 1: Hiểu rõ 9 yếu tố cơ bản của Business Model Canvas

Trước khi bắt đầu xây dựng mô hình kinh doanh Canvas, điều quan trọng nhất là bạn phải nắm vững cấu trúc và ý nghĩa của từng thành phần trong mô hình. Hiểu rõ các thành phần này sẽ giúp bạn không chỉ tập trung vào sản phẩm hoặc dịch vụ mà còn nhìn nhận toàn diện về các nguồn lực, quy trình, đối tác và cả cấu trúc chi phí, những yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của mô hình kinh doanh. 

Sự am hiểu sâu sắc về mối quan hệ tương tác giữa các thành phần sẽ tạo nền tảng cho việc xây dựng một kế hoạch kinh doanh chặt chẽ, linh hoạt và thực tiễn. Nhờ đó, mô hình của bạn sẽ không chỉ phù hợp với điều kiện thị trường mà còn tận dụng tối đa năng lực nội tại của doanh nghiệp, góp phần tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.

Bước 2: Thu thập và phân tích dữ liệu

Để xây dựng mô hình kinh doanh hiệu quả, bạn cần thu thập thông tin về thị trường và khách hàng mục tiêu, bao gồm nhu cầu, hành vi và sở thích của họ. Hiểu rõ khách hàng giúp bạn định hướng giá trị phù hợp và thiết kế sản phẩm đúng mong muốn.

Song song đó, phân tích đối thủ cạnh tranh để biết điểm mạnh, điểm yếu và tìm cơ hội tạo lợi thế riêng cho doanh nghiệp.

Cuối cùng, đánh giá năng lực nội tại như nguồn lực, tài chính và công nghệ sẽ giúp bạn xây dựng mô hình phù hợp với khả năng thực tế, tránh đặt mục tiêu vượt tầm.

Bước 3: Phác thảo mô hình kinh doanh Canvas

Sau khi đã có dữ liệu, bạn tiến hành phác thảo mô hình trên giấy, bảng trắng hoặc các công cụ trực tuyến phổ biến như Canva, Miro, Google Slides…

  • Viết ngắn gọn, súc tích ý tưởng cho từng ô thành phần theo thứ tự.
  • Ưu tiên các ý tưởng có giá trị thực tiễn cao và khả thi về mặt nguồn lực.
  • Có thể sử dụng mã màu hoặc ký hiệu để phân biệt ý tưởng đã được xác nhận hoặc cần kiểm chứng thêm.
  • Hạn chế viết dài dòng để dễ hình dung và chỉnh sửa.

Bước 4: Xác định rõ ràng từng yếu tố

Tại bước này, bạn cần phân tích sâu từng thành phần trong mô hình để đảm bảo sự đồng bộ và khả năng vận hành hiệu quả. Việc xem xét kỹ lưỡng từng yếu tố sẽ giúp bạn đánh giá tính thực tiễn của mô hình, phát hiện những điểm cần điều chỉnh và đưa ra giải pháp phù hợp. Bạn có thể tham khảo lại phần 9 yếu tố cấu thành mô hình kinh doanh Canvas ở trên để triển khai chi tiết và áp dụng hiệu quả vào thực tế.

Bước 5: Thảo luận và nhận phản hồi

Sau khi phác thảo mô hình ban đầu, việc tham khảo ý kiến từ các bên liên quan sẽ giúp bạn nhìn nhận vấn đề dưới nhiều góc độ khác nhau. Hãy mời các thành viên trong đội nhóm, chuyên gia trong ngành, đối tác chiến lược hoặc thậm chí là khách hàng tiềm năng cùng tham gia góp ý. Những phản hồi thực tế sẽ giúp bạn phát hiện ra các lỗ hổng, rủi ro tiềm ẩn hoặc cơ hội chưa được khai thác đúng mức.

Dựa trên những góp ý này, bạn có thể điều chỉnh mô hình để tăng tính khả thi và sát với nhu cầu thị trường hơn. Nếu có điều kiện, hãy tổ chức các buổi thảo luận chuyên sâu (workshop, brainstorming) để phân tích từng thành phần một cách rõ ràng và chi tiết, từ đó nâng cao chất lượng và độ hoàn thiện của mô hình kinh doanh.

Bước 6: Thử nghiệm và tinh chỉnh mô hình

Sau khi hoàn thiện bản mô hình ban đầu, bạn nên đưa nó vào thử nghiệm bằng các hoạt động kinh doanh quy mô nhỏ hoặc chiến dịch kiểm thử thị trường. Đây là cách tốt nhất để đánh giá tính khả thi và hiệu quả thực tế của mô hình, thay vì chỉ dựa trên giả định lý thuyết. Trong quá trình này, hãy theo dõi kỹ các chỉ số như doanh thu, chi phí, tỷ lệ chuyển đổi, mức độ hài lòng của khách hàng và phản hồi thực tế từ người dùng.

Dựa trên dữ liệu thu thập được, bạn sẽ có cơ sở để điều chỉnh những phần chưa phù hợp trong mô hình. Việc tinh chỉnh có thể diễn ra liên tục, bởi thị trường và nhu cầu khách hàng luôn thay đổi. 

Bước 7: Cập nhật mô hình định kỳ

Để duy trì sự hiệu quả lâu dài, bạn cần thường xuyên rà soát và cập nhật mô hình, nhất là khi thị trường xuất hiện biến động lớn về xu hướng tiêu dùng, công nghệ mới, hành vi khách hàng hoặc chiến lược của đối thủ cạnh tranh. Việc cập nhật định kỳ giúp doanh nghiệp tránh bị tụt hậu và luôn chủ động trong việc định hình chiến lược.

Ứng dụng thực tế của Business Model Canvas cho các doanh nghiệp mới và hiện tại

Ứng dụng thực tế của Business Model Canvas cho các doanh nghiệp mới và hiện tại
Ứng dụng thực tế của Business Model Canvas cho các doanh nghiệp mới và hiện tại

BMC là nền móng để xây ý tưởng thành mô hình thực tế đối với doanh nghiệp mới

Khi mới bắt đầu một dự án kinh doanh mới, bạn sẽ có rất nhiều ý tưởng. Nhưng để biến ý tưởng thành mô hình có thể vận hành được, bạn cần một công cụ để sắp xếp các thành phần cốt lõi và kiểm tra xem chúng có thực sự liên kết chặt chẽ với nhau hay không. Thông qua 9 khối cơ bản của BMC, bạn có thể:

  • Phác họa toàn bộ mô hình kinh doanh chỉ trong một trang giấy.
  • Dễ dàng phát hiện những chỗ còn mơ hồ, thiếu gắn kết hoặc không thực tế.
  • Nhanh chóng điều chỉnh trước khi đầu tư quá nhiều thời gian hay chi phí.

Điều quan trọng bạn cần là hãy bắt đầu từ hai yếu tố nền tảng:

  • Đề xuất giá trị (Value Proposition): Bạn đang giải quyết vấn đề gì cụ thể cho khách hàng?
  • Phân khúc khách hàng (Customer Segments): Bạn phục vụ ai? Họ có thực sự cần điều bạn đang cung cấp không?

Từ đó, bạn có thể lặp lại và cải tiến mô hình dựa trên phản hồi thực tế từ khách hàng thử nghiệm, đối tác hoặc cố vấn. Đây là một cách làm khoa học để tránh xây dựng mô hình dựa trên giả định cá nhân.

BMC hỗ trợ các doanh nghiệp hiện tại nhìn lại và hoàn thiện mô hình kinh doanh một cách chiến lược và hiệu quả hơn

Đối với các doanh nghiệp đã có mô hình kinh doanh, Business Model Canvas không chỉ là một công cụ phản ánh hiện trạng mà còn giúp doanh nghiệp đánh giá lại chiến lược, nhận diện các điểm nghẽn và tìm kiếm cơ hội phát triển mới. 

Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ, nhu cầu ngày càng cao từ phía khách hàng và sự cạnh tranh gay gắt từ đối thủ, các doanh nghiệp hiện nay buộc phải liên tục đổi mới và tối ưu mô hình kinh doanh để duy trì lợi thế cạnh tranh. Vì vậy, một mô hình kinh doanh từng hiệu quả vài năm trước chưa chắc còn phù hợp với hiện tại. Việc định kỳ xem lại mô hình canvas sẽ giúp doanh nghiệp:

  • Xác định lại điều gì thật sự tạo ra giá trị cho khách hàng và điều gì đang cản trở sự phát triển của doanh nghiệp.
  • Xem xét lại chi phí vận hành để tìm cách giảm bớt lãng phí và hoạt động hiệu quả hơn.
  • Tìm thêm cách tạo doanh thu mới, chẳng hạn như bán gói dịch vụ trọn gói, thu phí theo tháng hoặc phát triển thêm sản phẩm kỹ thuật số.

Để bắt đầu tái cấu trúc và tối ưu mô hình kinh doanh bằng Business Model Canvas, doanh nghiệp có thể hành động từ những điểm then chốt sau:

  • Xem lại dòng doanh thu: Ngoài hình thức thu phí hiện tại, doanh nghiệp có thể triển khai thêm các mô hình tạo doanh thu khác không?
  • Đánh giá cơ cấu chi phí: Xác định đâu là khoản chi đang tiêu tốn ngân sách nhưng chưa mang lại hiệu quả tương xứng. Có chi phí nào có thể cắt giảm, tự động hóa hoặc thay thế bằng phương án tiết kiệm hơn?
  • Rà soát mối quan hệ khách hàng: Doanh nghiệp đã có quy trình chăm sóc khách hàng hợp lý chưa? Có đang tận dụng phản hồi khách hàng để cải tiến dịch vụ hay không?

3 mẹo khi xây dựng mô hình Canvas trong kinh doanh

3 mẹo khi xây dựng mô hình Canvas trong kinh doanh
3 mẹo khi xây dựng mô hình Canvas trong kinh doanh

Khi xây dựng hoặc trình bày mô hình kinh doanh, đặc biệt là với nhà đầu tư tiềm năng, điều quan trọng không chỉ nằm ở nội dung mà còn là cách truyền tải. Một bản Business Model Canvas (BMC) tốt cần phản ánh được giá trị cốt lõi, đồng thời tạo được sự tin tưởng và hấp dẫn với người đọc.

Dưới đây là 3 mẹo khi mô hình kinh doanh giúp bạn tạo ấn tượng mạnh, gia tăng cơ hội gọi vốn thành công và khiến nhà đầu tư thật sự quan tâm đến dự án của bạn

  • Trình bày ngắn gọn, rõ ràng và không vòng vo: Những nhà đầu tư hay doanh nghiệp là những người có kinh nghiệm, họ tiếp xúc với hàng trăm mô hình mỗi năm. Họ không cần bạn nói quá nhiều, mà cần bạn đi thẳng vào giá trị cốt lõi và đưa ra dữ liệu thuyết phục. Một bản trình bày súc tích, có cấu trúc rõ ràng sẽ ghi điểm nhiều hơn so với lời giải thích dài dòng nhưng thiếu trọng tâm.
  • Tự tin, trung thực nhưng không phóng đại quá mức: Một mô hình kinh doanh sẽ luôn có những điểm mạnh và điểm yếu. Bất kỳ một nhà đầu tư nào cũng sẽ hiểu được điều đó, vì thế nếu bạn cố tình che giấu rủi ro hoặc vẽ ra viễn cảnh quá hoàn hảo, họ sẽ dễ dàng nhận ra. Nếu có điểm nào chưa chắc chắn, đừng ngại thừa nhận và đưa ra hướng khắc phục, sự minh bạch sẽ giúp bạn tạo được lòng tin.
  • Thể hiện sự phù hợp và tiềm năng hợp tác lâu dài: Nhà đầu tư không chỉ đánh giá mô hình kinh doanh của bạn mà còn đang tìm kiếm một đội ngũ mà họ có thể tin tưởng và đồng hành. Họ muốn thấy bạn có hiểu biết về thị trường, có khả năng thực thi và tầm nhìn rõ ràng. Một phần trình bày thể hiện được cả sự chuẩn bị kỹ lưỡng và cam kết phát triển bền vững sẽ tạo ra lợi thế lớn. Hãy cho họ thấy rằng bạn không chỉ cần vốn, mà còn là đối tác chiến lược họ đang tìm kiếm.

Gợi ý vài mẫu template Business Model Canvas sử dụng được ngay

Việc xây dựng mô hình kinh doanh không nhất thiết phải bắt đầu từ con số 0. Hiện nay, có rất nhiều mẫu Business Model Canvas (BMC) được thiết kế sẵn, trực quan và dễ sử dụng. Các mẫu này giúp bạn nhanh chóng lên ý tưởng, trình bày mô hình rõ ràng và tiết kiệm thời gian, đặc biệt phù hợp cho startup, doanh nghiệp nhỏ hoặc khi cần brainstorm nhóm.

Dưới đây là một vài mẫu BMC nổi bật mà bạn có thể tùy chỉnh và sử dụng ngay:

Mẫu Business Model Canvas hiện đại
Mẫu Business Model Canvas hiện đại

Mẫu Business Model Canvas hiện đại: Với thiết kế trẻ trung với các khối màu sáng nổi bật, giúp bạn dễ dàng phân biệt từng phần trong mô hình. Có sẵn gợi ý nội dung cho từng mục, rất phù hợp với các startup trong lĩnh vực kỹ thuật số, nội dung và công nghệ. Bạn có thể tham khảo và điều chỉnh mẫu template mô hình Business Canvas tại đây.

Mẫu Business Model Canvas tối giản
Mẫu Business Model Canvas tối giản

Mẫu Business Model Canvas tối giản: Với thiết kế nền trắng tinh gọn, bố cục rõ ràng và ít màu sắc, mẫu này lý tưởng cho các buổi thảo luận nhóm, workshop hoặc khi bạn cần in ra để brainstorm trực tiếp. Mọi thành phần chính đều có sẵn và dễ điền, thích hợp cho mọi ngành nghề. Bạn có thể tham khảo và điều chỉnh mẫu template mô hình Business Canvas tại đây.

Mẫu Business Model Canvas cho ứng dụng tài chính
Mẫu Business Model Canvas cho ứng dụng tài chính

Mẫu Business Model Canvas cho ứng dụng tài chính: Với tông màu hài hòa, mẫu này mang lại cảm giác chuyên nghiệp và tin cậy. Thiết kế rõ ràng, dễ nhìn, phù hợp với các doanh nghiệp Fintech, ứng dụng di động hoặc dịch vụ tài chính đang xây dựng mô hình kinh doanh xoay quanh công nghệ và trải nghiệm người dùng. Bạn có thể tham khảo và điều chỉnh mẫu template mô hình Business Canvas tại đây.

Hoặc bạn có thể tải ngay mẫu Business Model Canvas chuyên nghiệp

Chỉ cần nhấn vào liên kết TẠI ĐÂY, sau đó chọn “Tệp” → “Tạo bản sao” để sao chép mẫu về Google Drive của bạn. Khi đã có bản mẫu, bạn hoàn toàn có thể tùy chỉnh nội dung linh hoạt theo nhu cầu và đặc thù ngành nghề của doanh nghiệp mình.

Kết luận

Business Model Canvas là gì? Là công cụ hiệu quả giúp doanh nghiệp xây dựng và tối ưu mô hình kinh doanh một cách trực quan và linh hoạt. Dù bạn là startup hay doanh nghiệp đã hoạt động, BMC giúp bạn nhìn rõ toàn cảnh và định hướng phát triển bền vững. 

Nếu bạn đang tìm kiếm một hướng đi khác biệt nhưng vẫn còn băn khoăn trong việc triển khai hoặc cần hỗ trợ định hướng rõ ràng hơn, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm hơn 15 năm của Dương Gia Phát. 

Đừng quên theo dõi các bài viết mới nhất trong chuyên mục Kiến thức Quản trị Doanh nghiệp trên website Dương Gia Phát để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích cho doanh nghiệp của bạn.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

CAPTCHA ImageThay đổi câu hỏi