Lợi thế cạnh tranh là gì? Làm sao để doanh nghiệp giữ vững vị trí trên thị trường?

Trong thị trường ngày càng phát triển và nhiều đối thủ cạnh tranh như hiện nay, việc tạo ra một lợi thế cạnh tranh là chìa khóa để doanh nghiệp nổi bật và thu hút khách hàng. Không chỉ đơn giản là sản phẩm hay dịch vụ tốt hơn, lợi thế cạnh tranh còn thể hiện qua cách doanh nghiệp xây dựng giá trị riêng, tạo sự khác biệt và mang đến trải nghiệm độc đáo cho khách hàng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lợi thế cạnh tranh và cách vận dụng marketing để giữ vững và phát huy điểm mạnh đó.

Lợi thế cạnh tranh là gì?

Lợi thế cạnh tranh (Competitive Advantage) là những điểm mạnh nổi bật giúp một doanh nghiệp vượt trội hơn so với đối thủ trên thị trường. Đây có thể là chất lượng sản phẩm, giá cả, thương hiệu, công nghệ, dịch vụ khách hàng hoặc cách tiếp cận thị trường. Khi sở hữu lợi thế cạnh tranh, doanh nghiệp có khả năng thu hút và giữ chân khách hàng tốt hơn, từ đó nâng cao doanh thu và lợi nhuận.

Tầm quan trọng của lợi thế cạnh tranh trong kinh doanh

Trong môi trường kinh doanh biến động và cạnh tranh khốc liệt, sở hữu lợi thế cạnh tranh chính là chìa khóa để doanh nghiệp tạo sự khác biệt, giữ vững thị phần và phát triển bền vững.

Khác biệt hóa sản phẩm/dịch vụ: Lợi thế cạnh tranh giúp doanh nghiệp tạo ra sự khác biệt rõ rệt trong mắt khách hàng, khiến sản phẩm hoặc dịch vụ không bị nhầm lẫn với đối thủ trên thị trường.
Tăng giá trị cảm nhận từ phía khách hàng: Khi doanh nghiệp mang đến trải nghiệm tốt hơn, chất lượng cao hơn hoặc giá trị độc đáo, khách hàng sẽ sẵn sàng chi trả nhiều hơn và gắn bó lâu dài.
Duy trì vị thế dẫn đầu trên thị trường: Một lợi thế vững chắc giúp doanh nghiệp giữ được thị phần, tăng độ nhận diện thương hiệu và duy trì khoảng cách an toàn với đối thủ cạnh tranh.
Tăng khả năng sinh lời và hiệu quả kinh doanh: Doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh có thể định giá cao hơn, tiết kiệm chi phí vận hành hoặc tối ưu quy trình để tăng lợi nhuận dài hạn.
Giảm thiểu tác động từ đối thủ mới và biến động thị trường: Khi sở hữu vị thế mạnh và giá trị riêng biệt, doanh nghiệp ít bị ảnh hưởng bởi các “người chơi mới” hoặc các biến động như thay đổi hành vi tiêu dùng, khủng hoảng kinh tế.
Củng cố thương hiệu và lòng trung thành của khách hàng: Khách hàng gắn bó với những thương hiệu mang lại giá trị nhất quán và nổi bật. Lợi thế cạnh tranh chính là nền tảng để xây dựng uy tín và niềm tin lâu dài.
Hỗ trợ chiến lược phát triển bền vững: Thay vì chạy theo xu hướng ngắn hạn, doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh sẽ tập trung đầu tư vào đổi mới, cải tiến và phát triển dài hạn một cách ổn định.

Mối liên hệ giữa lợi thế cạnh tranh và marketing

Lợi thế cạnh tranh không chỉ nằm ở sản phẩm tốt hơn hay giá thành thấp hơn, mà còn ở cách doanh nghiệp truyền tải, quảng bá và duy trì giá trị đó trong tâm trí khách hàng và đó chính là vai trò cốt lõi của marketing.

Marketing không tạo ra lợi thế cạnh tranh từ con số 0, nhưng chính là cầu nối giúp doanh nghiệp kích hoạt, truyền thông và duy trì lợi thế cạnh tranh một cách bền vững. Cụ thể:

Truyền tải thông điệp định vị rõ ràng đến khách hàng

Thông qua các chiến dịch marketing, doanh nghiệp có thể truyền tải một cách nhất quán thông điệp về sự khác biệt, giá trị cốt lõi và lợi ích độc nhất của sản phẩm/dịch vụ.

Khi khách hàng hiểu được giá trị độc đáo mà doanh nghiệp mang lại, họ sẽ dễ dàng nhận biết và lựa chọn sản phẩm/dịch vụ của bạn thay vì đối thủ.

Tối ưu trải nghiệm khách hàng

Marketing không chỉ là quảng cáo mà còn bao gồm việc nghiên cứu, phân tích hành vi và nhu cầu của khách hàng để cá nhân hóa các sản phẩm, dịch vụ và thông điệp marketing. Một trải nghiệm khách hàng được tối ưu giúp tăng sự hài lòng, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Xây dựng niềm tin và tăng độ trung thành

Lợi thế cạnh tranh bền vững đến từ mối quan hệ dài hạn với khách hàng – nơi khách hàng không chỉ mua một lần mà còn quay lại nhiều lần.

Marketing giúp doanh nghiệp tạo dựng uy tín thông qua nội dung giá trị (content marketing), đánh giá khách hàng, social proof, cộng đồng người dùng,…

Một thương hiệu được yêu mến và gắn bó sâu sắc không chỉ là hình ảnh bên ngoài mà còn là “tài sản vô hình” quý giá, khó bị đối thủ sao chép hay thay thế – tạo nên lợi thế cạnh tranh bền vững và khó đánh bại.

Cách áp dụng marketing để tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp

Nghiên cứu thị trường và đối thủ

Đây là bước nền tảng giúp bạn hiểu rõ doanh nghiệp, khách hàng và đối thủ.

Phân tích SWOT: Đây là công cụ giúp bạn nhìn nhận toàn diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức mà doanh nghiệp đang đối mặt. Qua đó, bạn sẽ biết được đâu là lợi thế bạn có thể phát huy và những vấn đề cần khắc phục để không bị tụt lại phía sau.
Tìm hiểu đối thủ: Nắm rõ điểm mạnh, điểm yếu của họ để khai thác khoảng trống thị trường hoặc làm tốt hơn họ.
Hiểu khách hàng mục tiêu: Phân tích nhu cầu, hành vi và insight khách hàng để xây dựng chiến lược marketing chính xác và hiệu quả hơn.

Nội dung hữu ích: Mục tiêu SMART là gì? Hướng dẫn chi tiết từ A đến Z cách lập mục tiêu SMART trong Marketing

Định vị giá trị khác biệt

USP chính là lời cam kết độc nhất mà doanh nghiệp gửi đến khách hàng, giúp họ hiểu tại sao nên chọn bạn thay vì đối thủ.

Vì sao khách hàng nên chọn bạn? Bạn cần xác định rõ ràng giá trị duy nhất mà sản phẩm/dịch vụ của bạn mang lại, điều mà đối thủ không thể sao chép dễ dàng.
Bạn khác biệt thế nào? Đây không chỉ là về sản phẩm mà còn là cách bạn truyền tải giá trị đó qua thương hiệu, dịch vụ, trải nghiệm khách hàng.
Thông điệp phải nhất quán: USP cần được truyền tải rõ ràng và đồng nhất trong mọi hoạt động marketing, từ quảng cáo, bài viết, đến giao tiếp trực tiếp với khách hàng.

Xem thêm: Các bước phát triển USP trong marketing hiệu quả

Tận dụng các công cụ marketing hiện đại

Để lan tỏa USP và xây dựng lợi thế cạnh tranh, bạn cần khai thác hiệu quả các công cụ marketing hiện đại:

Content Marketing: Tạo ra các bài viết, video, câu chuyện chia sẻ về thương hiệu, kiến thức chuyên môn hay kinh nghiệm thực tiễn giúp xây dựng uy tín và lòng tin với khách hàng. Khi khách hàng tin tưởng bạn, họ sẽ dễ dàng lựa chọn sản phẩm/dịch vụ của bạn hơn.
Digital Marketing: Tận dụng SEO, Google Ads, quảng cáo trên mạng xã hội để tiếp cận khách hàng tiềm năng đúng lúc họ cần và với thông điệp phù hợp nhất. Điều này giúp tối ưu chi phí và tăng hiệu quả tiếp thị.
CRM & Marketing Automation: Sử dụng các hệ thống quản lý quan hệ khách hàng (CRM) và tự động hóa marketing để cá nhân hóa trải nghiệm, gửi các thông điệp chăm sóc khách hàng đúng thời điểm và duy trì mối quan hệ lâu dài. Khách hàng được chăm sóc tốt sẽ trung thành hơn và tạo ra giá trị lâu dài cho doanh nghiệp.

Không ngừng đổi mới sáng tạo

Lợi thế cạnh tranh không cố định mà cần được duy trì và phát triển liên tục.

Nắm bắt xu hướng: Marketing đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi và phản hồi nhanh nhạy các xu hướng mới của thị trường cũng như thay đổi trong hành vi khách hàng.
Lắng nghe khách hàng: Việc thu thập phản hồi và hiểu rõ mong muốn, ý kiến của khách hàng giúp doanh nghiệp điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ và chiến lược truyền thông phù hợp hơn.
Đổi mới sản phẩm và cách tiếp cận: Để giữ vị thế trên thị trường, doanh nghiệp phải liên tục cải tiến sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và đổi mới cách tiếp cận khách hàng mục tiêu bằng các hình thức marketing sáng tạo, phù hợp với thời đại.

Ví dụ thực tiễn về lợi thế cạnh tranh

Apple – Lợi thế cạnh tranh đến từ trải nghiệm và cảm xúc người dùng

Apple không chỉ bán sản phẩm công nghệ, mà còn bán một trải nghiệm toàn diện. Lợi thế cạnh tranh của Apple đến từ:

Thiết kế tinh tế, tối giản: Mỗi sản phẩm của Apple đều được chăm chút về mặt thẩm mỹ, mang tính biểu tượng.
Hệ sinh thái đồng bộ: Các thiết bị như iPhone, MacBook, Apple Watch, iPad, AirPods hoạt động mượt mà trong cùng một hệ sinh thái, giúp người dùng thuận tiện và “khó rời bỏ”.
Trải nghiệm người dùng vượt trội: Từ giao diện đơn giản đến dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp.
Chiến lược marketing tạo cảm xúc: Apple không nói về cấu hình – họ nói về cảm giác khi sử dụng sản phẩm. Các chiến dịch quảng cáo thường khơi gợi cảm xúc, cá nhân hóa trải nghiệm và định vị sản phẩm như một biểu tượng đẳng cấp.

⟶ Apple duy trì mức giá cao, giữ chân khách hàng trung thành và luôn dẫn đầu về thương hiệu toàn cầu.

Xanh SM – Lợi thế cạnh tranh từ tính bền vững và trải nghiệm “xanh”

Xanh SM không chỉ đơn thuần là dịch vụ vận chuyển, mà là một giải pháp di chuyển hiện đại, thân thiện môi trường. Lợi thế cạnh tranh của Xanh SM đến từ:

Định vị thương hiệu “xanh” độc đáo: Xanh SM là hãng xe đầu tiên tại Việt Nam vận hành 100% bằng xe điện, tạo sự khác biệt rõ rệt trong tâm trí khách hàng so với xe truyền thống.
Trải nghiệm khách hàng vượt trội: Xe sạch sẽ, yên tĩnh, tài xế lịch sự, đặt xe dễ dàng qua app – tất cả giúp Xanh SM tạo dựng niềm tin và sự trung thành từ khách hàng thành thị, đặc biệt là nhóm khách hàng quan tâm đến môi trường và công nghệ.
Chiến lược marketing nhất quán: Từ màu sắc thương hiệu, nội dung truyền thông đến các chương trình ưu đãi – tất cả đều hướng đến việc củng cố hình ảnh “dịch vụ vận chuyển xanh và văn minh”.

⟶ Xanh SM tạo nên lợi thế cạnh tranh bền vững nhờ sự kết hợp giữa công nghệ, chất lượng dịch vụ và giá trị môi trường – yếu tố ngày càng được người tiêu dùng quan tâm.

Biti’s Hunter – Lợi thế cạnh tranh từ bản sắc thương hiệu Việt và chiến lược marketing cảm xúc

Biti’s Hunter đã có màn “tái sinh” mạnh mẽ, từ thương hiệu giày nội địa truyền thống trở thành biểu tượng thời trang đường phố trẻ trung, cá tính. Lợi thế cạnh tranh của Biti’s Hunter đến từ:

Định vị thương hiệu rõ ràng: Biti’s Hunter không chỉ là giày thể thao mà là “bạn đồng hành” của người trẻ trên hành trình khám phá và trải nghiệm – một USP gắn liền với lối sống năng động.
Chiến dịch marketing cảm xúc thành công: Nổi bật là chiến dịch “Đi để trở về” kết hợp với các MV Tết của Sơn Tùng M-TP, Soobin Hoàng Sơn,… đã chạm tới trái tim người trẻ, khơi gợi cảm xúc về gia đình và quê hương.
Thiết kế và sản phẩm cải tiến: Mẫu mã hiện đại, chất liệu bền bỉ, giá thành hợp lý – giúp Biti’s Hunter cạnh tranh sòng phẳng với các thương hiệu quốc tế trong cùng phân khúc.
Tận dụng sức mạnh truyền thông số: Kết hợp influencer, social media, video marketing,… để duy trì độ nhận diện và lan tỏa giá trị thương hiệu tới thế hệ Gen Z và Millennials.

⟶ Biti’s Hunter tạo dựng lợi thế cạnh tranh thông qua sự kết hợp giữa bản sắc Việt, câu chuyện cảm xúc và chiến lược marketing hiện đại.

Sai lầm phổ biến khi xây dựng lợi thế cạnh tranh

Chạy theo đối thủ mà thiếu bản sắc riêng

Nhiều doanh nghiệp cố gắng bắt chước chiến lược của đối thủ mạnh mà quên mất rằng lợi thế cạnh tranh phải xuất phát từ nội lực và sự khác biệt độc đáo. Khi chỉ “sao chép” mà không có sự điều chỉnh phù hợp, thương hiệu dễ bị nhạt nhòa và không ghi dấu ấn trong tâm trí khách hàng.

Tập trung vào tính năng thay vì giá trị cảm nhận từ khách hàng

Doanh nghiệp thường liệt kê hàng loạt tính năng sản phẩm mà quên mất điều khách hàng quan tâm là giá trị cảm nhận: sản phẩm giúp họ giải quyết vấn đề gì? Mang lại cảm xúc, trải nghiệm gì? Một sản phẩm có tính năng vượt trội nhưng thiếu sự kết nối cảm xúc vẫn có thể thất bại trên thị trường.

Đầu tư marketing mà thiếu nghiên cứu thị trường

Chiến dịch marketing dù hoành tráng đến đâu cũng dễ thất bại nếu không bắt đúng nhu cầu, thói quen và hành vi của khách hàng mục tiêu. Việc bỏ qua bước nghiên cứu thị trường khiến doanh nghiệp đi sai hướng và không tạo được lợi thế thực sự so với đối thủ.

Không đo lường hiệu quả USP và hành vi người tiêu dùng

Doanh nghiệp thường tạo ra USP nhưng không theo dõi phản ứng của thị trường, không biết khách hàng có thực sự hiểu và bị thuyết phục hay không. Thiếu công cụ đo lường khiến việc tối ưu chiến lược marketing trở nên mơ hồ và kém hiệu quả.

Bỏ qua việc duy trì lợi thế sau khi đã thành công

Sau khi đạt được vị trí nhất định, nhiều doanh nghiệp chủ quan và thiếu sự đổi mới liên tục, khiến lợi thế cạnh tranh nhanh chóng bị đối thủ bắt kịp hoặc thay thế. Trong bối cảnh thị trường thay đổi nhanh, duy trì và nâng cấp lợi thế liên tục mới là chìa khóa phát triển bền vững.

Top 4 cuốn sách hay nhất biến ý tưởng thành lợi thế cạnh tranh trên thị trường

Nếu bạn đang tìm kiếm một cuốn sách để hiểu trọn vẹn về lợi thế cạnh tranh bền vững, thì câu trả lời không hề đơn giản – bởi có quá nhiều lựa chọn xuất sắc. Dưới đây là danh sách bạn nên thêm ngay vào “tủ sách chiến lược” của mình:

The Hawke Method – Erik Huberman

Cuốn sách này được ví như “bản đồ” dành cho những ai đang tìm kiếm chiến lược tăng trưởng toàn diện. Tác giả chia sẻ những ví dụ thực tế từ chính trải nghiệm xây dựng doanh nghiệp thành công – cực kỳ thực chiến và dễ áp dụng.

Rare Breed – Sunny Bonnell & Ashleigh Hansberger

Một cuốn sách dành cho những “kẻ khác biệt” – những người dám thách thức chuẩn mực và tạo ra lợi thế từ chính cá tính riêng. Nếu bạn tin rằng “sự khác biệt là sức mạnh”, cuốn sách này sẽ truyền cảm hứng mạnh mẽ.

The Lucky Formula – Mark Lachance

Mark kể lại hành trình đầy biến động từ thất bại đến thành công và làm thế nào ông chuyển hóa ‘vận may” thành chiến lược. Đây là lựa chọn tuyệt vời nếu bạn yêu thích những câu chuyện truyền cảm hứng gắn liền với tư duy kinh doanh thực tế.

The Trap of Success – Gene Hammett

Thành công không phải là điểm dừng – đôi khi, nó chính là cái bẫy khiến bạn ngừng đổi mới. Cuốn sách này chỉ ra cách vượt qua giới hạn bản thân, phá vỡ vùng an toàn và tiến đến cấp độ thành công mới. Phù hợp cho những ai đang đứng giữa ngã rẽ: tiếp tục an toàn hay bứt phá để dẫn đầu?

Xây dựng lợi thế cạnh tranh không chỉ giúp doanh nghiệp nổi bật mà còn tạo dựng được lòng tin và sự gắn bó từ khách hàng. Hy vọng bài viết này sẽ mang đến cho bạn những góc nhìn hữu ích về lợi thế cạnh tranh để phát triển chiến lược kinh doanh thành công hơn.

Để khám phá thêm các kiến thức về quản trị và kỹ năng phát triển cá nhân, hãy ghé thăm chuyên mục Kiến thức Quản trị doanh nghiệp trên website của Dương Gia Phát. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!